Cunina bouwt hurktoiletten in Haïtiaanse scholen: Van Kakdozen tot hurkstoiletten

Cunina bouwt toiletten voor ruim 3000 schoolkinderen in het binnenland

Elk jaar sterven er wereldwijd 800.000 kinderen aan diarree. Dat zijn 2.200 kinderen per dag, zeg maar: 70 volle schoolklassen. Een van de oorzaken is het gebrek aan sanitaire voorzieningen.

Vooral jonge kinderen worden hierdoor getroffen. Zo is in Haïti cholera de meest voorkomende doodsoorzaak bij kinderen jonger dan 5 jaar. Daarom bouwt de Belgische ngo Cunina nu toiletten in 6 scholen in en rond Mombin Crochu, op het Haïtiaanse platteland, zodat duizenden schoolkinderen straks onder hygiënische omstandigheden naar toilet kunnen.

Wereldwijd hebben 2,5 miljard mensen geen toegang tot goede sanitaire voorzieningen. Dat betekent dat een op de drie mensen op aarde geen wc heeft. Veel mensen doen hierdoor hun behoefte meestal in struiken of bij riviertjes, die hierdoor besmet raken en infecties veroorzaken die zich razendsnel verspreiden. Elke dag drinken miljoenen kinderen water dat in contact is gekomen met de uitwerpselen van hun buren.

Omdat mensen door een gebrek aan schoon drinkwater ook hun handen niet wassen kan het heel snel de verkeerde kant op gaan. Alleen al handen wassen na een toiletbezoekje en voor het eten kan het aantal sterfgevallen halveren.

Daarom bouwt ngo Cunina uit Geel dit jaar in Haïti behalve hurktoiletten - die hygiënischer zijn dan zittoiletten – ook voldoende lavabo's zodat straks meer dan 3.000 schoolkinderen na afloop van een toiletbezoek de handen kunnen wassen.
10 jaar later

Cunina werkt al bijna 30 jaar in Haïti, nog altijd een van de armste landen ter wereld. Net dit land werd in 2010 getroffen door een zware aardbeving die vooral de stedelijke gebieden zo goed als volledig verwoestte.

Ook van het Cunina-studentenhuis in hoofdstad Port-Au-Prince bleef niets meer over. Er werd een nieuw studentenhuis aangekocht, maar dat is niet het enige dat Cunina de afgelopen 10 jaar heeft gerealiseerd om het land opnieuw op te bouwen. Cunina-stichter en voorzitter Sophie Vangheel: "Zoals altijd ligt onze focus op het toegankelijk maken van onderwijs voor kansarme kinderen die anders niet de kans krijgen om naar school te gaan."

De toestand van de meeste Haïtiaanse scholen is namelijk erbarmelijk, weet Sophie Vangheel. "Klassen zitten overvol met leerlingen in te kleine of ongeschikte ruimtes. Verschillende leeftijdsgroepen delen dezelfde ruimte met veel geluidsoverlast en onaangepast gedrag als gevolg. De meeste kinderen hebben geen boeken, schrijfgerief of boekentas. Alleen een uniform, maar dat hebben ze vaak van grote broers of zussen geërfd."

Om de grootste problemen aan te pakken bouwde Cunina in het binnenland van Haïti tientallen nieuwe klaslokalen, verspreid over zes verschillende scholen. Sophie Vangheel: "We werken hierbij altijd samen met lokale mensen en bouwen met lokale materialen om de plaatselijke economie te steunen, werkgelegenheid te creëren en nog meer kinderen op de schoolbanken te krijgen, want dat is altijd het doel van Cunina: dat kinderen onderwijs kunnen volgen.

Daarom werden er ook didactisch materiaal en leerboeken voor leerkrachten gegeven. Kinderen die willen verder studeren na de middelbare school worden verder collectief gesteund om hun hogere opleiding te kunnen volgen."

Kwetsbare meisjes

Maar ook dan nog kunnen er problemen ontstaan. Als kinderen wél naar school gaan, kan het gebrek of ontbreken van sanitair vooral voor meisjes namelijk een reden zijn om alsnog te stoppen met school, zo liet voormalig VN-ondersecretaris-generaal Jan Eliasson in 2014 al optekenen.

Ook is het voor vrouwen en meisjes bij gebrek aan sanitair vaak gevaarlijk om in de buitenlucht een plekje te zoeken om zich te ontlasten, omdat ze blootstaan aan geweld. In Haïti zijn er talloze voorbeelden van geweld tegen meisjes als ze zich buiten ontlasten.

Sophie Vangheel: 'Of ze gaan naar een van de weinige toiletten die er al zijn: typische kakdozen, zoals de Haïtianen ze zelf noemen. Dat is niet meer dan een plank met een gat in. De kinderen gaan er rechtop staan. Ik moet er geen tekening bij maken. Wij moeten als organisatie een oplossing voor dit soort problemen proberen te vinden.'

Een volgende stap is daarom het bouwen van 150 hurktoiletten in 6 verschillende scholen op het Haïtiaanse platteland. Sophie Vangheel: "Gekozen is voor makkelijk te onderhouden roestvrij stalen hurktoiletten, plus bijbehorende lavabo's." Een hele klus, want voordat de toiletten geplaatst kunnen worden, moeten er eerst waterputten worden geboord en septische putten worden gegraven.

De nieuwe sanitaire blokken zullen de ergste problemen oplossen, zodat de kinderen niet langer hoeven te vrezen voor besmettingen en infecties. Maar daar stopt het niet. Bedoeling is om wekelijks een andere klas verantwoordelijk te stellen voor het onderhoud van de toiletten.

"Op die manier brengen we de kinderen ook bij hoe ze de hygiëne kunnen verbeteren van zichzelf en de school. Het is ook niet verwonderlijk dat deze kinderen, die nooit over schoon sanitair konden beschikken, dat nooit hebben geleerd," legt Sophie Vangheel uit.

Wereld Toilet Dag

Ook voor de VN is toegankelijkheid van schoon sanitair voor kinderen wereldwijd prioritair. In 2013 hebben de Verenigde Naties een resolutie goedgekeurd waarin Wereld Toilet Dag wordt erkend als officiële VN-internationale dag.

Sindsdien wordt jaarlijks op 19 november aandacht gevraagd voor de problemen die een gebrek aan sanitaire voorzieningen voor miljoenen mensen wereldwijd veroorzaken. De volgende Wereld Toilet Dag vindt plaats op dinsdag 19 november 2019. Sophie: "Wij hopen rond die periode de nieuwe hurktoiletten in Haïti te hebben geïnstalleerd."